Sağır dilsizlere de duruşmasız bir günde karar, yarı ve dörtte bir oranında daha az ceza verilmesini sağlayan seri muhakeme ve basit yargılama usulleri diğer sanıklarla aynı şekilde uygulanacak.
Yalova 4. Asliye Ceza Mahkemesi, CMK’daki seri muhakeme ve basit yargılamaya ilişkin hükümlerin sağır dilsizler açısından uygulanmayacağına ilişkin CMK’nın 250/12, ve 251/7 maddelerini Anayasa’ya aykırılık iddiasıyla yüksek mahkemeye taşıdı. AYM, 5 Kasım 2024’te iptal kararı verdi. Kararda özetle şöyle denildi:
“Kurallar uyarınca sağır ve dilsizlik haline bağlı olarak seri muhakeme usulünün uygulanmaması durumunda yarı oranda, basit yargılama usulünün uygulanmaması durumundaysa dörtte bir oranında ceza indiriminden yararlanamama söz konusu olacaktır. Başka bir ifadeyle aynı fiil sebebiyle 21 yaşını doldurmuş ve cezai sorumluluğu tam olan sağır ve dilsiz faile, diğer faillere göre daha fazla ceza verilebilecektir. Sonuç olarak 21 yaşını doldurmuş sağır ve dilsiz şüpheli/sanıklar ile on sekiz yaşını doldurmuş diğer şüpheli/sanıklar arasında seri muhakeme ve basit yargılama usullerinin uygulanması bakımından oluşturulan farklılığın nesnel ve makul bir sebebinin bulunmadığı değerlendirilmiştir.”
BASİT YARGILAMA NASIL UYGULANIYOR
-Yargı Reformu Stratejisi kapsamında seri muhakeme ve basit yargılama usulleri, 1 Ocak 2020’den itibaren uygulanmaya başlandı. Asliye ceza mahkemeleri, iddianamenin kabulünden sonra adli para cezası veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verebiliyor. Evrak üzerinde yargılama yürütülebiliyor. Mahkûmiyet verildiği takdirde; sonuç ceza dörtte bir oranında indiriliyor.
SERİ YARGILAMA NASIL UYGULANIYOR
Belli suçlarda muhakeme sürecini kısaltmayı ve bu suçlara hızlı ve etkili bir şekilde karşılık verilmesini hedefleyen seri muhakeme usulü de kişilerin avukatları huzurunda özgür iradeleri ile kabul etmesi halinde uygulanıyor. TCK’daki “hakkı olmayan yere tecavüz”, “genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması”, “trafik güvenliğini tehlikeye sokma” gibi suçlarda savcı dava açmak yerine ceza kararnamesi ile ceza teklif ediyor. Savcılığın cezanın yarı oranında indirim uygulayarak belirlediği yaptırım mahkemece denetlenerek hüküm kuruluyor.
Haberle ilgili daha fazlası: