Malul ve Engelli Nasıl Emekli Olur

Çalışanların emeklilik türlerinden birisi de malulen emekliliktir. Malulen emeklilik, çalışan bireyin sağlık durumu ile ilgili ortaya çıkan bir emeklilik halidir. Malulen emeklilik için temel şart iş göremezlik durumunun olmasıdır. Malulen emeklilik hem memurlar hem de işçiler için geçerli bir durumdur. Malulen emeklilik durumunun yasa ve yönetmelikle şartları ve esasları belirlenmiştir. Kimlerin malulen emekli olabileceği ve emeklilik şartları SGK'nın 25221 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan yönetmeliği ile belirlenmiştir. SGK uygulamasında en kolay ve en erken emekliliklerin başında malulen emeklilik gelmektedir. Kamu görevlileri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü, kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılır. Malulen emekliliğe ayrılanlar her ay bu durumlarından ötürü maaşa bağlanmaktadır. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce yüzde 60 ve daha fazla oranda hastalık veya özrü bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayanlara, en az on beş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır. Çünkü normal emeklilikte yaş şartı ve belirli bir süre prim ile sigortalılık şartları varken malulen emeklilikte bu şartlar son derece daha basit ve azdır. Hatta yaş şartı bile yoktur.  Belirtmiş olduğumuz şartların varlığı hâlinde maluliyete esas hastalıklar listesinde yer alan IQ’sü 50 ve altı olan zekâ gerilikleri nedeniyle malulen emeklilik müracaatında bulunmak da mümkündür. Ayrıca aşağıda saydığımız psikiyatri hastalıklarından birinin ya da birkaçının bulunması durumunda da başvuruda bulunulabilecektir. Tedaviye rağmen çalışma imkânı vermeyen şizofreni ve alt tipleri Tedaviye rağmen çalışma imkânı vermeyen şizoafektif bozukluk Tedaviye rağmen çalışma imkânı vermeyen sanrısal bozukluklar Tedaviye rağmen çalışma imkânı vermeyen atipik veya başka türlü sınıflandırılamayan psikozlar Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen progresyon gösteren ve çalışma imkânı vermeyen bipolar bozukluk Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma imkânı vermeyen beyin hasarı, beyin işlev bozukluğuna bağlı davranış bozuklukları (organik kişilik ve davranış bozukluğu, frontal lob sendromu, vb.) Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma imkânı vermeyen psikotik özellikli kronik obsesif kompulsif bozukluk, kronik travma sonrası stres bozukluğu ve komorbiditesi Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma imkânı vermeyen beyin hasarı, beyin işlev bozukluğu ve bedensel hastalıklara bağlı ruhsal bozukluklar (organik bipolar tiplerini içerir, organik sanrılı bozukluk, demansiyel ve amnestik vb. tablolar) Yaygın gelişimsel bozukluklar (otistik bozukluk, asperger vb.) Malulen emekli olabilmek için gerekli ilk ve en önemli şart, çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğuna dair sağlık kurulu raporudur. Bu raporun alınabilmesi için kişilerin bulundukları il veya ilçedeki SGK merkezlerine başvurmaları ve hastanelere sevk edilmeleri gerekiyor. Yani önce hastaneye başvurup rapor almak zaman kaybına neden olur.    Sigortalının veya işverenin talebi üzerine SGK tarafından yetkilendirilen Hastanelerin sağlık kurullarınca düzenlenecek raporlar ve tıbbi belgeler Sağlık Kurulunca incelenmektedir. İnceleme sonucu sigortalının çalışma gücünün, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu  en az % 60'ını kaybettiği tespit edilen sigortalılar malul olarak kabul edilmektedir. Malulen emekli de SSK ve BAĞKUR emeklisi gibi 6.5 oranında zam aldı. Ancak malulen emeklilikte ödenen prim ne kadar yüksekse, emekli maaşı da o kadar yüksektir. 1800 gün prim ödeme şartı olan malulen emeklilerde, bin lira birim ödemişse maaşı onun üzerinden artar, 5 bin prim ödemişse maaşı onun üzerinden artar. Örneğin, malulen emekli maaşı bin 500 lira olan kişinin maaşı 6.5 oranında uygulanan zamla bin 597 lira oldu. Malulen emekli maaşı, bin 775 lira olan kişinin maaşı 6.5 oranında uygulanan zamla bin 890 lira oldu.   Sosyal Güvenlik Kurumundan: EMEKLİ VE MALULLÜK AYLIĞI BAĞLANMIŞ OLANLARLA, BUNLARIN KANUNEN BAKMAKLA YÜKÜMLÜ BULUNDUKLARI AİLE FERTLERİ, DUL VE YETİM AYLIĞI ALANLARIN MUAYENE İLE TEDAVİLERİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE 1 – 6/9/2003 tarihli ve 25221 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Emekli ve Malullük Aylığı Bağlanmış Olanlarla, Bunların Kanunen Bakmakla Yükümlü Bulundukları Aile Fertleri, Dul ve Yetim Aylığı Alanların Muayene İle Tedavileri Hakkında Yönetmeliğin 46 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Emekli, malullük ve vazife malullüğü aylığı alanlarla bunların kanunen bakmakla yükümlü bulundukları aile fertleri ve dul ve yetim aylığı alanların muayene ve tedavi başvurusunda, sağlık karnesi yerine T.C. Kimlik Numarası bulunan nüfus cüzdanlarının ibraz edilmesi yeterli kabul edilir." MADDE 2 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3 – Bu Yönetmelik hükümlerini Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı yürütür. Bu 21 hastalığa yakalanan malulen emekli olacak 40 yıldır değiştirilmeyen malulen emeklilik şartları değiştirildi. Kronik hastalıkların da dahil edildiği düzenlemeye göre tüm kanser hastaları koşulsuz malul kabul edilecek. 21 çeşit hastalıktan emekliye ayrılanlara 1.020 TL maaş ödenecek. SGK'dan ağır hastalıklarla boğuşmalarına rağmen emekli olamayanlara ilaç gibi haber geldi. 40 yıldır değiştirilmeyen Maluliyet Yönetmeliği'ni değiştiren SGK, günümüz hastalıkları üzerinde çalışma başlattı. Buna göre SGK birçok hastalığa maluliyet hakkı getirerek emekliliğin önünü açtı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın uzun süredir üzerinde çalıştığı yönetmelik yürürlüğe girdi. Bakanlığın verilerine göre 'Haziran 2013' itibariyle Sosyal Güvenlik Kurumu'nda (SGK) 114 bin 624 sigortalı hasta vatandaş malulen emekli aylığı alıyor. Ancak yeni yönetmeliğe göre malulen emekliliğin kapsamı genişletilerek 21 çeşit hastalıktan emekliye ayrılabilecek ve 1.020 lira emeklilik maaşı ödenecek. Düzenleme eski yönetmeliğe göre malullük başvurusu yapıp reddedilenlere tekrar başvuru yapma hakkı getiriyor. Malulen emekli olabilmek için kişinin çalışma gücünün veya iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60'ını veya tamamını kaybettiği sağlık kurulunca raporlanacak. Ayrıca en az 10 yıldan beri sigortalı olup, toplam bin 800 gün sigorta primi ödenmiş olma şartı da bulunuyor. ORGAN NAKLİ KAPSAMI GENİŞLETİLDİ KANSER OLANA 18 AY EMEKLİLIK SİNİR HASTALIĞI LİSTEYE GİRDİ ŞEKER HASTASI İÇİN YENİ ŞART UYKUSUZLUK DA KAPSAMDA Sigortalıların sağlık hizmeti sunucularından alacakları maluliyete ilişkin raporlar, Kanuna göre malul sayılmaları için yeterli değildir. Sigortalının malul sayılabilmesi için, çalışma gücünün veya meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiğinin Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilmesi gerekir. SGK'dan aldığımız bilgiler şöyle: Bilindiği üzere 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre; hizmet akdine tabi (4/a lı) (SSK) ve kendi adına ve hesabına bağımsız (4/b li)(Bağkur) çalışan sigortalıların çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını, Kamu görevlileri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü,kaybettiği Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılmakta ve malulen emeklilik için gerekli şartları sağlayanlara malulen emekli aylığı bağlanmaktadır. Malulen emeklilik, kişinin yaşına bakılmaksızın çalışma iş gücünün %60 oranında kaybedilmesi ve çalışamaz duruma gelmesi sonucu SSK ve Bağ-Kur sigortası olanların yaşamlarını devam ettirebilmeleri için yasal kanunlar çerçevesinde erkenden emekli olmalarına imkan veren bir durumdur.