İstanbul üniversitesi engelilik araştırmaları tezli yüksek lisans programı açıldı

21 Eylül 2020 Pazartesi 08:30

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ENGELLİLİK ARAŞTIRMALARI ANABİLİM DALI ENGELLİLİK ARAŞTIRMALARI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2020-2021 GÜZ DÖNEMİ BAŞVURU KILAVUZU

I. ÖNEMLİ TARİHLER

• Başvuru tarihi: 7-18 Eylül 2020 • Mülakat tarihi: 22-23 Eylül 2020 • Sonuçların ilanı: 28 Eylül 2020 • Kayıt dönemi: 30 Eylül- 6 Ekim 2020 • Güz dönemi başlangıç tarihi: 19 Ekim 2020

II. PROGRAM HAKKINDA BİLGİLER A. Engellilik Araştırmaları Nedir? “Engellilik Araştırmaları” engellilik deneyiminin büyüme ve gelişmeyi, öğrenme sürecini, benlik gelişimini, ilişkileri nasıl şekillendirdiğini; temel hak ve özgürlüklerin kullanımını nasıl etkilediğini irdeleyen yeni bir disiplinler arası bilim alanıdır. Tıp, eğitim, psikoloji, sosyoloji, hukuk, ekonomi, siyaset bilimi gibi bilim dallarının kesişme noktalarında engellilikle ilgili araştırmaların planlanması ve sektörler arası uygulanabilir projelerin yapılandırılmasına hız vererek, kalıcı çözümlere ulaşmayı hedefler. Engellilik araştırmaları, “engelliliği” insan yaşamında karşılaşılabilecek bir deneyim olarak kabul eder ve bu deneyimin toplumdaki bireylerin tümüne önemli politik, sosyal ve ekonomik etkileri olduğunu söyler. Engelliliğin kesişimsel bağlamda bir arada bulunduğu toplumsal cinsiyet eşitsizliği, yoksulluk, çocukluk, yaşlılık vb. gibi, bireyi toplumdaki diğer bireylere göre dezavantajlı kılan durumlardaki etkilerini, farklı disiplinlerin perspektifiyle ele almayı amaçlar. Engelliliği bütün kültürlerde ve tarihsel süreçler boyunca 2 inceler ve engelli bireylerin deneyimlerinin daha büyük bir bilinçle algılanmasını sağlayacak ve sosyal değişimi kolaylaştıracak çalışmalar yapar. B. “Engellilik Araştırmaları” Nasıl Ortaya Çıktı? Dünyada “engellihaklarıhareketi” 1970’li yıllarınbaşlarında Amerika BirleşikDevletleri(ABD) veİngiltere’debaşladı. Engelliaktivistlerikendileriadınakarar alma hakkınısavunarak, önemlibirtoplumsalfarkındalıkyarattılarvezamanlagüçlendiler. Bakımkurumlarıvehastanelerdençıkarak, başkalarınabağımlıolmakyerineözerkyaşamalanlarıoluşturmakiçin “bağımsızyaşammerkezleri” kurdular. “EngellilikAraştırmaları”, engellihaklarıhareketininakademikyönüolarak 1970’li yıllarınsonlarındabaşlamış, disiplinlerarasıbiraraştırmaveçalışmaalanıolarakhızla Amerika veAvrupa’yayayılmıştır. 1980 ‘li yıllardanitibarenİngiltere, ABD, Kanada, AvrupaveAvustralya’dakiüniversitelerdeçoksayıdaYüksekLisans, Doktoraprogramlarıoluşturulmuştur. C. ProgramınGerekçesi Toplumunengellilkolgusunaveengeliolanbireylerebakışaçısıtarihboyuncabelirlibi rsüreçizlemiştir. İlk zamanlardatoplumengellibireyleritecritetmevedışlamaeğilimindeyken, sağlıkbilimlerindekigelişmelerinortayaçıkmasıyla “hasta” ve “tedaviolmasıgerekenkişiler” olarakalgılamayabaşlamıştır. Ülkemizdebazıtoplumkesimlerindehalengeçerlialgıiseengelliliğin “trajik” ve “acınacak” bir durum olduğudur. Günümüzdebedenselfarklılıklarasahipkişilere, gereksinimlerineuyguntoplumsalveçevreseldestekhizmetlerininsağlanmasınınte melinsanhakkıolmasıbağlamındaelealınması, yani “haktemellitutum” öneçıkmaktadır. Bedenselfarklılıklarasahip, diğerbirdeyimle “sakatbirey, ihtiyaçduyduğuözeldesteklergözardıedilmediğinde, toplumda “engelli” 3 durumdaalgılanmayacaktır. Ülkemizde 5378 sayılıEngellilerHakkındaKanununçıkmasındansonraengellilikalanındaönemlikaz anımlareldeedilmiş, teknolojikgelişmelerlebirliktegünlükyaşamıkolaylaştıranuygulamalarartmıştır. Buna rağmenpekçokkonudasorunlardevametmektedir. Engellilikleilgilisağlığa, eğitime, hukuksalvesosyalhaklara, istihdamaerişimleilgilitemelverilerinbilimseldüzeydeortayakonulması; engellibireylerinayrımcılığauğramadanhizmetlerdenetkinvekalitelibirşekildefay dalanması, üretkenbireylerolaraktoplumhayatınadahilolması, bireylerinveailelerininyaşamkalitesininarttırılmasıkonusundaoluşturulacaksosy alpolitikalaravedolayısıylatoplumsalkalkınmayakatkısağlayacaktır. İstanbul ÜniversitesiSosyalBilimlerEnstitüsününEngellilikAraştırmaları Ana BilimDalıbünyesindeaçılmasıYükseköğretim Kurulu Başkanlığının 07.04.2015 tarihli kararıyla onaylanan EngellilikAraştırmalarıTezliYüksekProgramıbugerekçelerleaçılmışve 2017-2018 yılındanitibareneğitimebaşlamıştır. Ç. ProgramınKapsamı Program tıp, hukuk, psikoloji, sosyalpolitika, bilişim, iletişim, mimarlıkvesporalanındakifarklıbilimdallarındanzorunluveseçmelidersmodülleri içermektedir. Engellilikkonusundafaaliyetlerdebulunankamuvesiviltoplumkuruluşlarındanfark lısektörtemsilcilerinin de katılımıylaoluşturulanseminerdersleriyledesteklenmektedir. D. ProgramınHedefleri İnsan hakları ekseninde engellilikle ilgili temel verilerin ortaya konulması; engelliliğin sosyal, kültürel, politik ve ekonomik etkilerinin disiplinler arası olarak incelenmesi hedeflenmektedir. 4 Bireyin toplumla ve toplumun bireyle ilişkilerinde ortaya çıkan dinamikleri teorik ve pratik düzeyde ele alarak, engelli bireyin toplumsal hayatta bağımsız olmasını engelleyen sosyal ve çevresel etmenleri inceleme ve analiz etme becerilerini geliştirir. E. ProgramınYeterlilikleri  Kendiseçimleriniyapmaözgürlüklerivebağımsızlıkları da dahilolmaküzere, kişilerindoğuştansahipolduklarıonuravebireyselözerkliklerinesaygıgösterilm esiilkesinibenimser.  Tümpolitikaveprogramlardaengellilerininsanhaklarınınkorunmasınıvegüçlen dirilmesinisağlamayıhedefler.  Farklılıklarasaygıgösterilmesiveengelliliğininsançeşitliliğininveinsanlığınbirp arçasıolarakkabuledilmesikonusundatoplumsalfarkındalıksağlamayıhedefler.  Engellilikolgusunu “biyopsikososyal model” çerçevesindeelealır.  Ürünlerin, çevrenin, programlarınvehizmetlerinözelbirtasarımaveyauyarlanmayagerekduyulmak sızın, mümkünolduğuncaherkestarafındankullanılabileceğişekildetasarlanmasınıö ngören “kapsayıcı/evrenseltasarım” ilkelerinibenimser.  Tıbbigirişimlerinönemini de kavrayarak, engelliliğinsosyal, kültürel, politikveekonomiketkileriniaraştırır.  Toplumsalhayatadahilolmayıengelleyensosyalveçevreseletmenleriincelemev eanalizetmebecerilerinigeliştirir.  Maliyetikarşılanabilirteknolojilereöncelikvererek, bilgiveiletişimteknolojileri, hareketeyardımcıaraçlar, yardımcıteknolojilerdahilengellilereuygunyeniteknolojilerinaraştırılmasını, geliştirilmesini, mevcudiyetinivekullanılabilirliğinisağlamayaveyadesteklemeyeönemverir.  Engelliliğicoğrafi, kültürelvetarihselboyutlarıylabirlikteanalizeder.  Yerelçözümlerevekültürelfarklılıklaradeğerverir.  Engellibireyinveailesininbakışaçılarınaönemverir, ailebireylerineyönelikaraştırmaveçalışmalaryapar. 5  Farklıdisiplinlerinpaydaşçalışmalarınayönelikyenilikçiaraştırmalaryapmabec erisinigeliştirir.  Araştırmabecerilerini, liderliközellikleriniveengellilikalanındasavunuculukyeteneklerinigeliştirir. F. MezunOlanlarınÇalışabileceğiAlanlar  Üniversiteler  Siviltoplumkuruluşları  Sosyalhizmetkurumları  Belediyeler  Bakım, Rehabilitasyonve Özel EğitimMerkezleri  YaşlıveEngelliHizmetleriMüdürlüğü

III. BAŞVURU SÜRECİ

A. KimlerBaşvurabilir? 1. Mezuniyet ve Not Ortalaması Koşulu:  En az bir lisans derecesine sahip olmak ya da öğreniminin son yarı yılında olmak  Lisans not ortalamasının (AGNO / CGPA) en az 100 üzerinden 60 olması 2. Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES) Koşulu:  ALES veya Eşdeğeri Sınavlardan en az 65 almak  ALES eşdeğeri sınavlar aşağıdadır: 3. Yabancı Dil Koşulu: 6  ÖSYM tarafından yapılan, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (KPDS), Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavı (ÜDS) ve Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (YDS) sınavlarından, son 5 yıl içinde en az 50 puan almış olmak  Diğer Yabancı Dil Sınavlarının Eşdeğerlikleri için ÖSYM (www.osym.gov.tr) Yabancı Dil Eşdeğerlik Tablosuna bakınız. (https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2016/GENEL/EsdegerlikTablos u25022016.pdf)(Güncelleme Tarihi: 25.02.2016) B. Nasıl Başvuru Yapacaksınız?  Başvurular İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü web sitesinden online olarak yapılmalıdır. C. Başvuru ve Mülakat Tarihleri  Başvuru Tarihleri 7 –18 Eylül 2020 arasında yapılacaktır. Ç. Kontenjan  Engellilik Araştırmaları Tezli Yüksek Lisans Programı 2020-2021 eğitimöğretim yılı kontenjanı 15 kişidir.  Başvurular sadece Güz döneminde yapılacaktır.  Bahar döneminde öğrenci alınmayacaktır. D. Mülakat Sınavı ve Değerlendirme 1. Mülakat Sınavı  Online başvuru yapan adayların mülakat sınavına girmeleri gereklidir. Mülakat sınavı İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Engellilik Araştırmaları Anabilim Dalı öğretim üyelerinden oluşan üç kişilik bir jüri tarafından yapılmaktadır.  Mülakat Tarihleri: 22-23 Eylül 2020’dir.  Mülakat Sınavı Yeri: İstanbul Üniversitesi Beyazıt Yerleşkesi, Esnaf Hastanesi 1. Kat Toplantı Salonu 2. Mülakat sınavına gelirken adayların:  Başvuruda beyan edilen not ortalamasını gösterir transkript / mezuniyet belgesini mülakatjürisine ibraz etmeleri ve  En az 1000 kelimeden oluşan bir Niyet Mektubunu yanlarında getirmeleri istenmektedir. 7  Niyet Mektubunda; o Engellilik Araştırmaları Tezli Yüksek Lisans Programına başvurma nedeni, o Engellilik alanında (varsa) daha önce yaptıkları çalışmalar ve/veya deneyimler, o Programa kabul almaları halinde yapmayı planladıkları araştırmanın tasarımı (amaç, yöntem, olası çıktılar), o Engellilik Araştırmaları alanına sunmak istedikleri katkılar yer almalıdır. 3. Değerlendirme:  Tezli Yüksek Lisans programlarına girişnotunun belirlenmesinde; o ALES veya eşdeğeri sınavı notunun %50’si o Lisans not ortalaması veya yedinci yarıyılı not ortalaması (mezun olmayanlar için) %10’u, o Mülakat puanının %30’u o Yabancı dil notunun %10’u toplanır.  Tezli yüksek lisans programlarına kabul edilebilmek içinoluşacak toplam notun en az 65’ini alanlardan en yüksek nottan itibaren yapılacak sıralamada kontenjan içinde kalanlar programa kabul edilirler. 4. İletişim Bilgileri İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Besim ÖmerPaşa Cad. Devlet Arşivleri Binası, A Blok, No: 39 Beyazıt/İstanbul Tel: 0212 440 20 00 , 0212 440 20 01 İstanbul Üniversitesi Engellilik Uygulama ve Araştırma (ENUYGAR) Merkezi İstanbul Üniversitesi Esnaf Hastanesi Poliklinikleri Takvimhane Caddesi, No: 19, Kat 1 Süleymaniye/Fatih/İstanbul 8 Tel: 0212 440 00 00/12872 E-Posta: enuygar@istanbul.edu.tr

IV. DERS PROGRAMLARI VE SORUMLU ÖĞRETİM ÜYELERİ

A. Dersler EngellilikAraştırmalarıTezliYüksekLisansProgramında 4 adetzorunluders, 11 adetseçmeliders, birseminerdersivetezçalışmasındanoluşur. Seminervetezçalışmasıkredisizolup, başarılıvebaşarısızolarakdeğerlendirilir. Öğrenciders alma aşamasındaasgariolarakgüzyarıyılıiçinenaz 15 Kredi/30 AKTS vebaharyarıyılıiçinenaz 15 Kredi/30 AKTS değerindedersalmakzorundadır. Derslertamamlandıktansonragerçekleştirilecektezçalışması 60 AKTS olarakbelirlenmiştir. Programdanmezunolacaköğrencinintamamlamasıgereken AKTS kreditoplamı 120 AKTS dir. Aşağıdagösterilendersleröğrencininmezunolmasıiçinalmasıgerekenkredilerdüşü nülerekhazırlanmıştır. Her ikidönemde 2 adetzorunluders, bulunmaktadır. Seçmeliderslerarasındanöğrenciler, her dönemiçin 3 adetseçmelidersalınmasıgereklidir. B. DersProgramı 2019-2020 GüzYarıyılıDersProgramı(1. Yarıyıl) Derskodu Dersadı Türü Kredi AKTS Kredisi SorumluÖğretimÜyesi ENGA7001 Engellilik Araştırmalarına Giriş Z 3 8 Prof. Dr. A. Resa AYDIN ENGA7002 Bilimsel Araştırma Teknikleri ve Yayın Etiği Z 3 6 Prof. Dr. MeltemDelen ENGA7003 Sağlık, İşlevsellik ve Engellilik S 3 8 Prof. Dr. Aydan Oral ENGA7004 Engellilik ve Kitle İletişim Araçları S 3 8 Prof. Dr. Neşe Kars Tayanç ENGA7005 Engellilik için Yardımcı Teknolojiler S 3 8 Dr. Öğr. Ü. ZerrinAyvaz Reis ENGA7006 Sosyal İnovasyon ve Sosyal Girişimcilik S 3 8 Doç. Dr. Ü. Zümrüt Ecevit Satı 9 ENGA7011 RefahDevleti, SosyalHaklarveEngellilereYön elikPolitikalar S 3 8 Dr. Öğr. Ü. FatihKucur ENGA 7013 EngellleriKamusalHakları S 3 6 Dr. Öğr. Ü. ŞebnemSayhan 2019-2020 BaharYarıyılıDersProgramı(2. Yarıyıl) Derskodu Dersadı Türü Kredi AKTS Kredisi SorumluÖğretimÜyesi ENGA7009 Engelli Hakları Z 3 6 Doç.Dr. Faruk KremGiray ENGA7007 Sosyal Psikoloji S 3 6 Dr. Öğr. Ü. NeşeÇakı ENGA7010 Engelsiz ve Evrensel Tasarım S 3 8 Doç.Dr. Gökseninİnalhan ENGA7012 Engellilik ve Spor S 3 8 Doç.Dr. H.Banu Ataman Yancı ENGA7014 Sosyal Psikolojide Nitel Araştırma Teknikleri S 3 6 Dr. Öğr. Ü. GöklemTekdemir ENGA7015 Engelli İstihdamı S 3 6 Dr. Öğr. Ü. Şenol Kurt ENGA7008 Seminer Z 3 6 Prof. Dr. A. Resa Aydın C. ProgramdaGörevliÖğretimÜyelerininÇalışmaAlanları ÖğretimÜyesi Alanı Prof. Dr. A. Resa Aydın İÜ İstanbul TıpFakültesi, FizikselTıpveRehabilitasyon Prof. Dr. MeltemDelen İÜ İktisatFakültesi, ÇalışmaEkonomisiveEndüstriİlişkileri Doç. Dr. Faruk KeremGiray İÜ HukukFakültesi, Milletlerarası Özel Hukuk Dr. Öğr. ÜyesiFatihKucur İÜ-Cerrahpaşa, SağlıkBilimleriFakültesi, SosyalHizmetlerveSosyalPolitika Dr. Öğr. ÜyesiGöklemTekdemir İÜ EdebiyatFakültesi, PsikolojiBölümü, SosyalPsikoloji Dr Öğr. ÜyesiŞenol Kurt İÜ İktisatFakültesi, ÇalışmaEkonomisiveEndüstriİlişkileriBölümü, SosyalSiyasetveSosyalGüvenlik Prof. Dr. Aydan Oral İÜ İstanbul TıpFakültesi, FizikselTıpveRehabilitasyon Dr. Öğr. ÜyesiNeşeÇakı İÜ İktisatFakültesi, 10 ÇalışmaEkonomisiveEndüstriİlişkileri, İnsanKaynaklarıveYönetim Doç. Dr. Zümrüt Ecevit Sarı İÜ SiyasalBilgiler, ÜretimYönetimivePazarlama Dr. Öğr. ÜyesiŞebnemSayhan İÜ SiyasalBilgiler, KamuYönetimiveSiyasetBilimi Dr. Öğr. ÜyesiCandanZülfikar İstanbul Teknik Üniversitesi, MimarlıkFakültesi Prof. Dr. Neşe Kars Tayanç İÜ İletişimFakültesi, Radyo, TelevizyonveSinema Dr. Öğr. ÜyesiZerrinAyvaz Reis İÜ-Cerrahpaşa, Hasan Ali YücelEğitimFakültesi, BilgisayarveÖğretimTeknolojileri Doç. Dr. Banu Ataman Yancı İÜ-Cerrahpaşa, SporBilimleriFakültesi Ç. Dersİçerikleri

1. ZORUNLU DERSLER VE İÇERİKLERİ

DersinAdı: EngellilikAraştırmalarınaGiriş ÖğretimÜyesi: Prof. Dr. A. Resa Aydın (İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi) Dersinİçeriği: Engellilikkonusundakitemelkavramlarınincelenmesi, toplumsalyaşamdaengellibireylerinyaşadıklarısorunlarbudersin ana konularıdır. Engellilikolgusutarihselvekültürelbağlamdaincelenecektir. İşlevsellik, Engellilik ve Sağlığın Uluslararası Sınıflaması (ICF) engelliliğe bütüncül bakış açısı sağlayan önemli bir araçtır. Bu derste ICF kavramsal bir çerçeve olarak ele alınacak; sağlık, rehabilitasyon, eğitim, istihdam gibi alanlarda engelli bireylerle ilgili mevcut durum analizleri yapılacaktır. Farklı işlev bozukluğuna sahip bireylerin sorunları; öğrenme güçlüğü, görme, konuşma ve işitme, hareket zorluğu, davranış problemleri, süreğen hastalıklara bağlı işlev bozukluğu olan bireylerin durumları ele alınarak, engelli bireylerin yaşam kalitesini etkileyen tüm faktörler incelenecektir. Yaşam kalitesini yükseltecek çözümler geliştirilen yardımcı teknolojiler, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri, sosyal hizmetler, spor ve sanat etkileşimleri ve toplumsal hayata uyum ile ilgili tüm etmenler tartışılacaktır. Dersin Adı:BilimselAraştırmaTeknikleriveYayınEtiği 11 Öğretim Üyesi:Prof. Dr. Meltem Delen (İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü) Dersin İçeriği: Bu derste “Bilimsel Araştırma Yöntemi” kullanılarak yapılacak bir çalışmada nelerin yapılması gerektiği, nasıl bir yol izleneceği, sorunsalın nasıl saptanacağı, amacın nasıl somutlaştırılacağı, araştırma için doğru yöntemin nasıl belirleneceği, test materyallerinin nasıl geliştirileceği, atıfların nasıl aktarılacağı ve bulguların tartışılıp nasıl sonuca ulaşılacağı gibi konular incelenecektir. Ayrıca Araştırma yöntembiliminin gelişimi ile ilgili çeşitli makalelerin çözümlenmesi yapılacaktır. Engellilikle ilgili yapılacak niteliksel ve niceliksel bilgi üretilecek araştırma planlarının nasıl yapılacağı aktarılacaktır. DersinAdı: EngelliHakları ÖğretimÜyesi: Doç. Dr. Faruk KeremGiray(İstanbul ÜniversitesiHukukFakültesi) Dersinİçeriği: Hukukeğitimialmamışaraştırmacıların da programakayıtlıolabilecekleridüşünülerek, önceliklehukukuntemelkavramlarıüzerindedurulacaktır. Dersinesasmuhtevasınıiseengellilerhukukunailişkinulusalmevzuatoluşturmakta dır. Dağınıkşekilde, çeşitlikanunlardayeralanengellihaklarınailişkinözelhükümler belli birsistematikiçindetasnifedilerekderssüresinceincelenecektir. KezaAnayasaileiçhukukunayrılmazbirparçasıhalinegetirilenUluslararası Sözleşmeler de dersin ayrılmaz konularından biridir. Bu kapsamda özellikle Engelli Haklarına ilişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi ile Avrupa Birliğinin engelli haklarına yönelik tüzük ve direktifleri incelenecektir. DersinAdı: SeminerDersi ÖğretimÜyesi: Prof. Dr. A. Resa Aydın (İstanbul Üniversitesi İstanbul TıpFakültesi) Dersinİçeriği: Seminerdersikredisizbirdersolup, zorunluolarakalınacaktır. Bu dersteyeralacakseminerlere, engellilikaraştırmalarınınfarklıkonularında, konusundauzmanolanakademisyenlerileengellilikalanındaönemliçalışmalaryapa nkamuvesiviltoplumkuruluşutemsilcilerisunumiçindavetedilecektir. Dersialanyükseklisansöğrencilerinin de yarıyılsonunda, yapacaklarıtezçalışmasınınkonusuileilgilisunumyapmalarıistenecektir. 12 Seminerprogramıdersinsorumluöğretimüyesitarafındanplanlanacaktır. Seminerdersinedevamzorunluluğubulunmaktadır.

2. SEÇMELİ DERSLER VE İÇERİKLERİ

DersinAdı:Sağlık, İşlevsellikveEngellilik ÖğretimÜyesi: Prof. Dr. Aydan Oral (İstanbul Üniversitesi İstanbul TıpFakültesi) Dersinİçeriği:Sağlık, işlevsellikveengellilikdersiiçeriği “EngellilikAraştırmalarıTezliYüksekLisansProgramı” temasıolan “engelliliğinyaşamdeneyimininbirparçasıolaraktanımlanması’ ileuyumluolarak ‘İşlevsellik, EngellilikveSağlığınUluslararasıSınıflaması [International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF)’in tanımı, kapsamı, önemivekullanımınıkapsayacaktır. Bu dersinsonundaöğrenciler: ICF’inişlevselliğe (fonksiyon) odaklanaraksağlıkhakkındabütünselbirportresağladığınıkavramış, ICF’inkomponentleriolanvücutyapıları, vücutfonksiyonları, aktivitevekatılımveçevreselfaktörlerarasındakietkileşimiirdelemiş, ICF niteleyicilerinikullanmayıöğrenmiş, ICF’inengellilikleilgilitemelverilerintümdünyadageçerliolanortakbirdilleortayako nulmasındakiöneminivegereğinianlamışveDünyaEngellilikRaporunun (2011) engellilikleilgiliaraştırmalariçinönerilerindeICF’inyeriniöğrenmişolacaklardır. Bu dersengelliliğintanımlanmasındaICF’iön plana alarak ‘DünyaSağlıkÖrgütüEngellilikiçinAksiyonPlanı’ndayeralanönerilereuygunçalışma laryapılmasına da katkıdabulunacaktır. Dersin Adı: Engellilik ve Kitle İletişim Araçları Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Neşe Kars Tayanç (İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi) Dersin içeriği:Engellibireylerintoplumdanasılalgılandığı, eşityaşamkoşullarıhaklarıkonusundakitleiletişimaraçlarındanasılkonuedildikleri, kitleiletişimaraçlarındakonuolarakengellibireylerinnasılyansıdığı, engelligünleridışındayılboyuncatoplumsalyaşamınbirgerçeğivetoplumunözgürbi reyleriolarakengelliyebakışınnasılolduğubudersintemelinioluşturmaktadır. 13 Saptanacakdurumagöre, bunundeğiştirilmesiiçinfarkındalıkçalışmalarınınmedyaürünlerinenasılyansıtılac ağınıntartışılması, medyaçalışanıengellilerinvarlığınınveengelsizleregörefarkınınaraştırılması, tümbunlarınçağdaşveeşithaklarasahiptoplumyaratmadakiönemininvurgulanıpa nlaşılmasıbudersinkapsamınıoluşturmaktadır. Dersin Adı:EngellileriçinYardımcıTeknolojiler Öğretim Üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Zerrin Ayvaz Reis (İstanbul Üniversitesi Enformatik Bölümü) Dersin İçeriği: Engel durumuna göre engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştıran yardımcı teknolojilerin neler olduğu ve hangi alanlarda destek olmak üzere üretildikleri bilgisi ile bu teknolojik desteğin nasıl sağlıklı bir şekilde kullanılabileceği konusunda bilgi sağlamaktır. Dersin Adı: Sosyal Psikoloji Öğretim Üyesi: Dr. Öğretim Üyesi Neşe Çakı (İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü) Dersin İçeriği:Sosyal Bilimlerdeki gelişmelerden önemli bir alanı oluşturan Sosyal Psikoloji, toplumsal gelişme–değişme etkileşimle doğrudan ilişkili olan iletişim bilimlerinin vazgeçilmez bir ilgi alanını oluşturmaktadır. Dersin kapsamı içinde, alan engellilik alanında bilgilendirici ve alan araştırmalarının yapılabileceği, iletişim becerilerini artırıcı, sosyal olguların aktarılması amaçlanmıştır. Sosyal Psikolojinin tarihsel gelişimi, konuları, yaklaşımı, yöntemleri, sosyal etki ve uyma davranışının incelenmesi, engelliliğe karşı tutumlar, tutum değiştirme, önyargı, iletişim ve propagandanın uygulamalı çerçevesinde tutumlar, toplumsal roller, statü, otorite, gruplar arası iletişim, kültür vb konular ele alınmaktadır. Sosyal ve kültürel ortamdaki bireylerin engellilikle ilgili tutum ve davranışın nedenlerinin ayırdına varabilir. Bireyin düşünce, duygu ve davranışlarının yaşamındaki önemini kavrayarak nedenleri açıklayabilir. Uyma ve ikna olma davranışının nedenlerini, sosyal grupların işleyişini ve sosyal çevrenin birey, bireyin çevre üzerindeki etkisinin yönünü tayin edebilir. 14 Dersin Adı: Engelsiz ve Evrensel Tasarım Öğretim Üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Candan Zülfikar (İstanbul Üniversitesi Mimarlık Fakültesi) Dersin İçeriği: Evrensel Tasarım ilkelerinin benimsenmesi ve bu yaklaşımla fiziki çevrelerin değerlendirilip, düzenlenmesi, yaşlılıkla ve engellikle ilgili bilgiler; sosyal, psikolojik ve demografik gerçekler, engel türleri (kişiye özel, mekana özel) ve engellilerin çeşitli mekansal gereksinimleri; engelli ve yaşlılar için gereken donanımlar; önemli ekipman (donanım), donatı ve yapı elemanı tasarımları; yaşlılar ve engellilere uygun konut ve bina tasarımı; çağdaş standartlar; şehirsel çevre elemanlarında gereken boyutlar ve tasarım ölçütleri konusunda bilgi edinmelerini sağlamaktır. Yaşlılar ve engellilerin inşa edilmiş çevrelerdeki hayatını kolaylaştıracak mimariyi ve şehirsel tasarımı tanımak, engellilerin ve yaşlıların toplumsal hayata katılabilmelerini sağlayacak sosyal şartlara dikkat çekmek, engellilerin toplumsal hayata katılabilen üretken bireyler olmalarına yardımcı şehirsel çevre şartlarını sağlamak, bütün insanlar için kaza tehlikelerini en aza indirecek şekilde sağlıklı çevre ve sosyal tasarım anlayışını benimsetme, engellilerin ve yaşlıların günlük hayatlarını kolaylaştıran araç, gereç, cihaz, donanım, nesnelerin mekanla uyumlu, uygun tasarımı üstünde durulmaktadır. DersinAdı:EngellilikveSpor ÖğretimÜyesi:Doç. Dr. Banu Ataman Yancı (İstanbul ÜniversitesiCerrahpaşaSporBilimleriFakültesi) Dersinİçeriği:Engellileriçinsporunanlamveönemi, engeltürlerivesınıflandırılmaları, sporunengellilerüzerindekietkileri, engellileriçinbedeneğitimivesporlailgilihukukidüzenlemelerelealınacaktır. Engellilerdesporununtarihçesi, gelişimi, kitlelereyayılması, günümüzdeengellispororganizasyonlarıveengellisporlarındakullanılanaraçvemal zemeler, engellisporlarındasınıflandırmalarincelenecektir. Özel eğitimdebedeneğitimivesporuygulamalarınınönemibudersinkonularınıoluşturm aktadır. 15 Dersin Adı: Sosyal İnovasyon ve Sosyal Girişimcilik Öğretim Üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Zümrüt Ecevit Sarı (İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi) Ders İçeriği: Sosyal İnovasyon ve Sosyal Girişimcilik; ekonomik, sosyal, siyasal, kültürel ve ekolojik sorunların yenilikçi kurum, süreç, politika ve uygulamalarla nasıl çözüme kavuşturulabileceğine ilişkin çalışmaları ele almaktadır. Bu ders kapsamında sosyal ekonomi alanı, sosyal sorunlarla mücadelenin önemi, küresel eğilimler ile dünyada ve Türkiye’deki koşulların değerlendirilecektir. Sosyal sorumluluk, kurumsal sosyal sorumluluk, sosyal sorumluluk teorileri incelenecektir. Sosyal inovasyon ve sosyal girişimcilik kavramı ve gelişimi, başarılar, başarısızlıklar, fırsatlar ve kısıtları, kamu politikaları ile ilişkileri aktarılacaktır. Sosyal inovasyon ve sosyal girişimlerle kar amacı gütmeyen kurumlar, sivil toplum kuruluşları ve geleneksel girişimlerle aralarındaki farkın anlaşılması sağlanacaktır. Sosyal inovasyon girişimlerinin desteklenmesini sağlayan kurumsal araçlar, ulusal ve uluslararası fonlara başvuru olanakları ve koşulları hakkında bilgi verilecektir. Sosyal inovasyonve girişim örnekleri üzerinde sosyal girişim geliştirme ve büyütme yolları incelenecektir. Sosyal girişimlerin karşı karşıya kaldıkları sorunlar ve çözüm yolları ele alınacaktır. Sosyal inovasyon yoluyla sosyal değişime personel katkısını sağlamak ve motive etmek için yapılması gerekenler aktarılacaktır. Engellilik çalışmalarına çözüm ve sürdürülebilirlik için sosyal inovasyon ve sosyal girişim bağlantısı kurulacaktır. DersinAdı: RefahDevleti, SosyalHaklarveEngellilereYönelikSosyalHizmetler ÖğretimÜyesi: Dr. Öğr. ÜyesiFatihKücur (İstanbul ÜniversitesiCerrahpaşa, SosyalHizmetlerBölümü) Dersin İçeriği: Ders, engellilik meselesini genel anlamda sosyal bilimler açısından özelde ise sosyal yardımlar ve sosyal hizmetler kapsamında ele almaktadır. Bu çerçeve öncelikle “engellilik” olgusunun ne anlama geldiği, geçmişten günümüze kadarki dönüşümler dikkate alınarak ortaya konacaktır. Sonrasında psikolojik, sosyolojik, ahlâkî, eğitimsel gibi sosyal bilimlerin çeşitli dinamikleri üzerinden engelliliği kavrama noktasında derinleşilecektir. Daha sonrasında, dünyada engellilere yönelik sosyal yardım ve hizmet yaklaşım ve uygulamalarının ne durumda olduğu ülke örneklikleri üzerinden 16 değerlendirilecektir. En nihayetinde ise, merkezi yönetimin, yerel yönetimin, sivil toplum kuruluşlarının ve özel sektörün engellilere yönelik sosyal yardım ve hizmet aktörleri olarak neler yapmakta oldukları Türkiye ölçeğinde analiz edilecektir. DersinAdı: SosyalPsikolojideNitelAraştırmaTeknikleri ÖğretimÜyesi: Dr. Öğr. ÜyesiGöklemTekdemir (İstanbul Üniversitesi, EdebiyatFakültesi, PsikolojiBölümü) Dersin İçeriği: Bu dersinamacıengelliliküzerineyapılanaraştırmalardakullanılabileceknitelaraştırm averitoplamatekniklerinivenitelaraştırmametodolojikyaklaşımlarınıtanıtmaktır. Veri toplamateknikleribağlamındagözlem, katılımcıgözlem, görüşmetürlerielealınacaktır. Nitelaraştırmayaklaşımlarındanfenomenoloji, gömülüteori, anlatıanalizivesöylemanaliziörnekverilerveengelliliküzerinemakalelerincelenere kdeğerlendirilecektir. DersinAdı: EngellilerinKamusalHakları ÖğretimÜyesi: Dr. Öğr. ÜyesiŞebnemSeyhan (İstanbul Üniversitesi, SiyasalBilgilerFakültesi) Dersin İçeriği: Sosyal devlet, kamu hizmeti, engellilere yönelik kamu hizmetleri, kamu hizmetine girişte engellilere özel düzenlemeler dersin konusunu oluşturmaktadır. DersinAdı: Engelliİstihdamı ÖğretimÜyesi: Dr. Öğr. ÜyesiŞenol Kurt (İstanbul Üniversitesi, İktisatFakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü) Tez Çalışmaları Engellilik Araştırmaları Yüksek Lisans Programında tez yapacak öğrencilerden kendi mezun oldukları lisans alanında veya disiplinler arası bir alanda bir araştırma yapmaları istenir. Tez danışmanı alana uygun olarak belirlenir veya 17 disiplinler arası çalışmalarda farklı alanlardan öğretim üyeleri danışmanlık yapar.

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ 2020-2021 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI LİSANSÜSTÜ PROGRAMI ONLİNE BAŞVURU KILAVUZU

:http://basvuru.istanbul.edu.tr/Login/DokumanIndir?DuyuruId=35

BAŞARILAR DİLERİZ.