Doğuştan görme engelli ses tasarımcısı Juan Pablo Culasso, 20 yılı aşkın süredir yürüttüğü saha çalışmalarıyla 3 binden fazla kuşun sesini kayıt altına alarak gelecek kuşaklara aktardı.
Geniş coğrafya, kapsamlı arşiv
Culasso, Kolombiya merkezli çalışmalarında Brezi̇lya'dan Antarktika'ya uzanan geniş bir coğrafyada, 700'ü aşkın kuş türüne ait yaklaşık 3 bin ses kaydını tamamladı. Kayıtları başta Cornell Üniversitesi olmak üzere birçok kuruluş tarafından belgesel, eko-akustik araştırma ve erişilebilir turizm projelerinde kullanılıyor.
Ayrıca Culasso, doğa turizmini görme engelliler için erişilebilir kılan özel projeler yürüttü ve Kolombiya'da görme engellilerin kuş gözlemi yapabilmesi için geliştirilen rotalarla "Colombia Riqueza Natural" ödülüne layık görüldü.
Tanınırlık ve projeler
Culasso, National Geographic'in "Supercerebros" yarışmasını kazanmasının ardından uluslararası sahnede daha geniş ilgi gördü. Geçen yıl ise Kaşifler Kulübü tarafından "dünyayı değiştiren 50 kişi" arasında gösterildi. En bilinen çalışması "Sonidos Invisibles" (Görünmez Sesler) ile doğanın fark edilmeyen seslerini görünür kılmayı amaçlıyor. Culasso'nun doğadan aldığı ses kayıtları çeşitli dijital platformlarda dinleyicilerle buluşuyor.
Kişisel yolculuk
Culasso, AA muhabirine çocukluğundan beri dünyayı dinleyerek algıladığını, doğadaki seslerin kendisi için bir görme biçimi olduğunu anlattı. İlk kayıt cihazını edindiğinde hayatının değiştiğini vurgulayarak şöyle dedi: "Sesin benim için bir yaşam yoluna dönüşebileceğini fark ettim".
"Görünmez Sesler" ve yayınlar
Culasso, projenin amaçlarını ve kapsamını şu sözlerle açıkladı: "Görünmez Sesler çalışmamla her sesin anlam taşıdığına ve ekosistem sağlığının bir göstergesi olduğuna dikkati çekmek istedim. Projenin adı hem görme engelimi hem de kaydedip paylaştığım, gözle görülmeyen ses manzaralarını yansıtıyor. Çalışmalarım sonucunda Pantanal, Atlantik Ormanları, Kolombiya, Uruguay, Arjantin ve Antarktika gibi bölgeler için ses rehberleri ve doğal ortam seslerinden oluşan 20'den fazla kapsamlı koleksiyon yayınladım."
Saha zorlukları ve nadir karşılaşmalar
Culasso saha koşullarının zorluğuna dikkat çekerek, "Bazen günlerce tek bir ses bile duyulmayabilir. Hava koşulları, yaşam alanı kaybı ve insan kaynaklı gürültü, işleri daha da zorlaştırıyor." dedi. Görme engelli olarak engebeli arazide hareket etmenin lojistik zorluk getirdiğini söyleyen Culasso, gelişmiş dinleme yeteneğinin ona ince ses kalıplarını yakalamada avantaj sağladığını belirtti.
Çalışmaları sırasında çok nadir türlerle karşılaşmanın etkisini de şöyle aktardı: "Kolombiya'da Harpy kartalı ve kestane göğüslü çalıkuşu gibi nadir ve gizemli türlerin seslerini kaydetmek benim için çok anlamlıydı. Adeta zamanda geriye yolculuk yapmak gibiydi. Bu sesleri yakalamak, doğal yaşamın yaşayan özünü korumanın neden önemli olduğunu bir kez daha gösterdi."
Koruma çağrısı
Culasso, kayıt altına alınan seslerin korunmasının önemine vurgu yaparak koruma çabalarının toplumsal planlamaya entegre edilmesi gerektiğini söyledi: "Koruma, toplumların şehirlerini, ekonomilerini ve altyapılarını inşa etme biçimlerine entegre edilmeli. Yaşam alanlarının korunması hayati önem taşıyor. Çünkü seslerin kaybı, ekosistemin çöküşünün bir göstergesidir. Ayrıca deneyimsel korumayı teşvik etmeliyiz. Bu sayede insanların doğayla bağ kurmasını sağlayarak ondan yabancılaşmasının önüne geçebiliriz."
