Türkiye nüfusunun yüzde 13’üne yakını olan 10 milyonu aşkın kişinin engelli olduğunu hatırlatan CHP İzmir Milletvekili Kani Beko, başta istihdam olmak üzere eğitim, sağlık, ulaşım, sosyal yaşam olmak üzere hayatın her alanında sorun yaşadıklarını söyledi.
Engellilerin istihdamı konusunda kamuda büyük bir boşluk olduğunun ve yasaya göre kamuda yüzde 4 oranında engelli çalıştırılması gerekliliğini hatırlatan Beko, konuyla ilgili İz gazeteye yaptığı değerlendirmesinde, boşlukların doldurulmadığını, doldurulan boşlukların ise liyakatli olanlara verilmediğini vurgulayarak, Bakan Selçuk’a, “2020 yılında 15 bin engelliye neden istihdam olanağı vermediniz? 10 milyon engelliye kamuda açık varken neden iş aş vermediniz?” diye sordu.
KAMUDA ATAMA YAPILMIYOR
2019 yılında 14 bin engelli çalışan açığı olmasına rağmen kamuda atama yapılmadığı için 2020 yılında bu açığın kapatılmadığını kaydeden Beko, sorunun bir an önce çözülmesini istedi. Engellilere yönelik faaliyetlerin sosyal devlet gereği kamu kurumları tarafından yürütüldüğünü hatırlatan Beko, engelli düzenlemelerinin Türkiye’nin de imzaladığı ILO’nun Mesleki Rehabilitasyon ve İstihdam Sözleşmesine göre yapılması gerektiğini vurguladı.
ENGELİ FAZLA OLAN KİŞİ İŞ BULAMIYOR
Engelli istihdam sorunuyla ilgili yapılan bütün çalışmalara ve uygulamalara rağmen, sorun hâlen aşılamadığını kaydeden Beko, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’a seslenerek, “Özellikle engellilerde istihdam sorunu, diğer insanlara nazaran daha fazladır. Engellilerin istihdam sorununun neden kaynaklandığına bakarsak, öncelikle kişinin engelli niteliğinden dolayı istihdam edilememesi, bir işveren engelli kişiyi işe alacağı zaman, öncelikle özür oranı en az olanı veya iş konusunda nitelik olarak en verim alabileceği kişiyi seçiyor. Bu durumda, engeli fazla olan kişilerin iş bulma olanağını, bir noktada azaltıyor. Eğitim ve beceri olarak, en iyi olan engelliler tercih nedeni olabiliyor. Bir ilkokul mezunu kişiyle, üniversite mezunu olan kişi istihdam konusunda eşit orantıda değildir. Bu haksızlık yaratan sorunu bir an önce çözünüz. Bir ilkokul mezunu kişiyle, üniversite mezunu olan kişi istihdam konusunda eşit orantıda değildir. Bu haksızlık yaratan sorunu bir an önce çözünüz” diye seslendi.
DEVLET ENGELLİYE GÖRE İŞYERİ KURMALI
Aile ve çevrenin yeterli destek veremeyişi, meslek edindirme kurslarının, kanunların yetersiz olması, denetim eksikliğin gibi engellinin istihdamını olumsuz etkileyen diğer sorunlar olarak sıralayan Beko, “Öncelikle engellilere yönelik, bilgi ve becerilerini tam manasıyla ortaya koyabilecekleri, uygulamalı meslek edindirme kursları düzenlemektir Bu kursları sadece düzenleyerek, kurs bitiminde bir sertifika verilerek, yine işsizliğe devam edilmemesi için, bu kursların sonunda engellileri istihdam edecek işyerlerini, gerekirse devlet eliyle kurmaktır” önerisinde bulundu.
EN BÜYÜK ENGEL SEVGİSİZLİKTİR
Kamu ve özel sektörde, özürlü kontenjan açıklarının tamamının doldurulması için engelli kontenjanını boş tutan işverene ceza miktarlarının artırılması, devlet denetiminin sıklaştırılarak istihdamın artırılabileceği önerilerini sıralayan Beko, “Engellilerin eğitim seviyelerini yükseltmeleri için engellilere uygun koşullarda okulları daha da çoğaltılarak, engellilerin daha iyi bir eğitim alabilmesi çok önemlidir. Çünkü eğitim seviyesi yükseldikçe işsizlik rakamları düşmektedir. Bütün bunlar sadece benim aklıma gelen çözüm önerileridir. Elbette daha güzel ve değişik fikir beyan edecek olan arkadaşlarda mutlaka olacaktır. Aslında birçok engelli haklı olarak işsizlikten dert yanar. Ama unutmayalım ki; bunların hepsi bir mücadele gerektirir. Engelli yurttaşları bu haklarını almak için ellerinden gelen çabayı göstermektedir. Haklarını istemesini bilemeliler ve bizler onlar için hakları olan her konuda sonuna kadar ısrarlı bir şekilde destek olmalıyız. Unutmayın ki her sağlıklı insan bir engelli adayıdır. En büyük engel sevgisizliktir” diye konuştu