Ülkemizdeki 3.5 milyon sağır ve işitme engellinin 680 bini kadın. 15 yaş altı kız çocuklarına ilişkin bir veri ise ne yazık ki bulunmuyor. Peki, bu kadınların kaçı yasal olarak haklarını biliyor? İşte, Sağır ve İşitme Engelli Kadın Hakları Platformu tam bu noktada hayat buldu. 2021 yılında DEM Derneği, Engelli Kadınlar Derneği, Türkiye Sağırlar Federasyonu iş birliğiyle hayata geçirilen platform, www.sagirkadinhak.com sitesi üzerinden ve 5 kentte düzenlenen atölyelerle bir yılda bugün 300’ü aşkın kadının hayatının dokunmayı başardı. Web sitesinde; hukuk kuralları, şiddet ve mücadele yöntemleri, temsil ve katılım hakkı, ekonomik haklar, eğitim hakkı, cinsel haklar, evlilikle ilgili haklar ve kadının mücadelesi başlıklı konuları içeren 54 eğitim videosu bulunuyor. Ortalama 7 dakikalık her bir videoda işaret diliyle ve sesli anlatımın yanı sıra alt yazı ve görseller yer alıyor. Platform, web sitesiyle de kısıtlı kalmıyor, düzenlenen atölyelerle sağır ve iletişim engelli kadınlara birebir ulaşıyor. Bir diğer hedef; atölyede görüşülen herkesin platformun gönüllü birere elçisi olması. Çünkü bir araya gelinip sorunlar paylaşıldığında elçiler diğer kadınlara da yol gösterici oluyor. Yani bir tür çarpan etkisi…
İlk adım 2 yıl önce atıldı
Yaklaşık 10 yıldır işitme engelli bireylerle çalıştıklarını belirten DEM Derneği Diyalog Alanları Koordinatörü Diclehan Sönmezoğlu nasıl yola çıktıklarını anlatıyor: “2021’de kendi aramızda değerlendirme yaparken, ‘Acaba sağır ve işitme engelli kadınlar hakları hakkında herhangi bilgiye kolay ulaşılabiliyorlar mı, ulaşsa da ne kadar anlayabiliyorlar?’ gibi sorular gündeme geldi. Mesela şiddet gören ama kadın sığınma evi olduğunu bilmeyen kadınlarla karşılaştık. Ya da bilse bile bir polise gittiğinde tercümanı ya da barodan avukatı nasıl talep edeceğini bilmiyordu. Oysa bu kadınların da toplumsal cinsiyet eşitliği temelli haklarının farkında olması ve haksızlığa uğradıklarında mücadele edebilmesi gerekiyordu. Tam da o dönemde Sabancı Vakfı’nın hibe destek programına başvurduk ve kabul edildik. Ardından da ilk adımı attık, www.sagirkadinhak.com sitesini hayata geçirdik. Ülkemizin her yanından katılımcı siteye kaydoluyor. Tabii, eğitim sadece web sitesi ile kısıtlı kalmıyor. Farklı kentlerde atölyeler de düzenliyoruz. Atölyede görüştüğümüz herkesin platformun bir elçisi olmasını da istiyoruz. Çünkü birbirleriyle bir araya gelip sorunlarını paylaştığında elçiler onlara yol gösterici oluyor. Adana, Ankara, İstanbul, Samsun ve Kocaeli’nde eğitimler verdik. Farklı geri dönüşler alıyoruz. Mesela eğitime katılan bir kadın regl olmanın hayatında neleri değiştirdiğini, bir diğeri boşanma hakkının dahi olduğunu bilmiyor. Ne yazık ki çoğu kadın maruz kaldığı tacizin farkında bile değil. Atölye için sırada Bilecik, Denizli, Antalya planımız var. Borusan Holding’in de desteğiyle düzenlenen atölyelerimizle hedefimiz ulaştığımız il sayısını artırmak. O yüzden küçük büyük her türlü destek bizim için itici bir güç oluyor.”
