Görme engelli dört dengbêjin yaşam öykülerini ve müzikle kurdukları derin bağı beyaz perdeye taşıyan “Karanlık Rüyalar” belgeselinin özel gösterimi, yarın Diyarbakır Mordem Sanat Merkezinde gerçekleştirilecek. Yönetmen Sedat Kıran ile belgeselde hikâyeleri anlatılan dengbêjlerin de katılacağı etkinlik, izleyicilere güçlü bir kültürel yolculuk sunacak.
Yönetmenliğini, yapımcılığını ve kameramanlığını Sedat Kıran’ın üstlendiği film, Mezopotamya’nın sözlü kültür geleneğinin taşıyıcıları olan dört görme engelli dengbêjin hayatına odaklanıyor. Kıran, daha önce “Bilûra Nîşo”, “Abur” ve “Mîrkut” gibi yapımlarla bölgenin kültürel mirasına ışık tutmuştu. Bu kez ise “Xewnên Tarî” (Karanlık Rüyalar) ile halk arasında “hafız” olarak bilinen, görme engelli dengbêjlerin dünyasına kamerasını çeviriyor.
Belgeselde, Diyarbakırlı kaval ustası Elîye Qerejdaxî (Ali Sanal), Mardinli erbane sanatçısı Derwêş Şêxmûs (Şeyhmus Bakış), Dengbêjlik geleneğinin güçlü sesi Fadilê Kufragî (Fadıl Dağlı) ve Hakkarili söz ustası Abdulkadir Kızılkaya başrollerde yer alıyor. Çocuk yaşta farklı nedenlerle görme yetilerini kaybeden bu dört usta isim, müziği bir rehber, bir ifade biçimi ve bir yaşam kaynağı olarak benimsemeleriyle filmin ana eksenini oluşturuyor.
Belgesel, Karacadağ yaylalarında kavalının sesini yankılandıran Ali Sanal’dan, Sultan Şeyhmus dergâhında erbanesiyle tanınan Şeyhmus Bakış’a; köy odalarında dinlediği yüzlerce yıllık kılamları sesiyle yeniden yaşatan Fadıl Dağlı’dan, sözlü edebiyat geleneğini genç kuşaklara aktaran Abdulkadir Kızılkaya’ya uzanan duygusal bir yolculuk sunuyor.
Yaklaşık iki yıl süren çekim ve kurgu süreçlerinin ardından tamamlanan “Karanlık Rüyalar”, dengbêjlik geleneğinin kültürel miras içindeki önemini vurgularken, görme engelli sanatçıların dünyayı algılama biçimlerine dair güçlü bir sinematik anlatı kuruyor. Film, müziğin dönüştürücü gücünü ve insan ruhunun derinliklerini izleyiciye hissettirmeyi amaçlıyor.
